Żółwie lądowe > Żółwie żabuti
Chelonoidis carbonaria (żabuti czarny) i Chelonoidis denticulata (żabuti leśny)
semiramida:
CHELONOIDIS CARBONARIA - ŻÓŁW ŻABUTI CZARNY
Uwaga! gatunek trudny w hodowli w polskim klimacie, niepolecany dla początkujących.
SYSTEMATYKA
Gromada: Gady/Zauropsydy Reptilia/Sauropsida
Rząd: Żółwie Testudines
Podrząd: Żółwie skrytoszyjne Cryptodira
Rodzina: Żółwie lądowe Testudinidae
Rodzaj: Chelonoidis
Gatunek: Żabuti czarny Chelonoidis carbonaria (daw. Geochelone carbonaria) (synonimy: ang. "Red-footed tortoise", "savanna tortoise"
Łacińska nazwa pochodzi od słowa Carboneum, oznaczającego "węgiel", i nawiązuje do ciemnego ubarwienia skorupy.
STATUS PRAWNY
Gatunek znajduje się w II załączniku Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) oraz w aneksie B rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97.
W Polsce podlega obowiązkowi rejestracji. W ciągu 14 dni od nabycia żółwia należy go zgłosić do rejestru w Starostwie Powiatowym albo w Urzędzie Miasta (w zależności od miejsca zamieszkania). Koszt to 26 zł.
ŚRODOWISKO NATURALNE I ZASIĘG WYSTĘPOWANIA
Żabuti czarny prowadzi dzienny tryb życia. Najwyższa jego aktywność przypada na porę deszczową, kiedy to odbywają się gody.
Żółw ten jest wszystkożerny, włączając padlinę, jednak w jego diecie przeważają rośliny.
Zasięg występowania: Ameryka Południowa i Środkowa. Wyspy Karaibskie - trudno określić, na których jest rdzenny, a na których został introdukowany w czasach nowożytnych.
Żabuti czarny występuje na obszarach o różnorodnych warunkach środowiskowych: od względnie suchych sawann aż po lasy deszczowe. Stąd też typowy dla tego żółwia biotop jest wciąż przedmiotem debaty wśród badaczy. Więcej badań jest potrzebnych, aby zrozumieć zasięg ich występowania i dynamikę populacji. Upraszczając problem, żółwie te zamieszkują tereny wokół dorzecza Amazonki. Obszary dla nich typowe to sawanny, świetliste otwarte lasy podzwrotnikowe oraz tropikalne lasy deszczowe - lecz w nich występują przeważnie tylko na obrzeżach lub polanach.
Żabuti czarny nie ma podgatunków, jednak jego lokalne typy znacznie różnią się od siebie rozmiarami, budową ciała oraz ubarwieniem.
Obecnie rozróżnia się pięć grup: gujańską, panamską i kolumbijską (tzw. supergrupa północna) oraz paragwajską i brazylijską (supergrupa południowa). Nazwy są nieoficjalne. Podział na grupy i ich nazewnictwo zostały zaproponowane przez Mario Vargas-Ramireza, który przeprowadził w tym kierunku badania DNA. Być może w przyszłości grupy te zostaną wyodrębnione jako podgatunki.
Supergrupa północna:
--> 1. Grupa gujańska (północno-wschodnia) "wayamiu" - rejon od Wyżyny Gujańskiej do Atlantyku (wsch. Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska i płn. część Brazylii)
Typowe środowisko to zielone obszary sawann.
--> 2. Grupa panamska (północno-zachodnia) "morrocoy"- rejon od płd. Panamy do Andów w płn.-wsch. Kolumbii (zach. Wenezuela).
Tereny od obrzeży lasów po sawanny.
--> 3. Grupa kolumbijska (północna) "wayapopi"- rejon pomiędzy Andami a Wyżyną Gujańską (płn. Kolumbia i wsch. Wenezuela).
Tereny zapewne takie jak grupy gujańskiej.
Supergrupa południowa:
--> 4. Grupa paragwajska (południowa) "motelo" - rejon Gran Chaco (Paragwaj, Boliwia, część płn. Argentyny i wsch. Brazylii).
Występuje w strefie bardziej suchego i umiarkowanego klimatu niż biotop supergrupy północnej, na obszarach porośniętych przez busz - kolczaste suchoroślowe krzewy. Stałym elementem ich diety są opuncje.
--> 5. Grupa brazylijska (wschodnia) "japuti"- środkowa i południowa część wschodniej Brazylii.
Obszary położone w strefie bardziej suchego i umiarkowanego klimatu niż supergrupy północnej. Tereny te również bardziej kamieniste niż pozostałych grup. Wybierają doliny i niziny porośnięte roślinnością, lecz nie tak bogatą jak lasy deszczowe czy trawiaste sawanny. Prawdopodobnie owoce w ich diecie mają mniejszy udział niż u grup żyjących na obrzeżach lasów.
Żółwie supergrupy południowej występują na terenach blisko koryt rzek lub okresowo przez nie zalewanych. Latem mają dostęp do obfitości pożywienia, w czasie pory suchej - podstawą ich diety stają suche liście, kaktusy i bromelie. Tylko żółwie tej supergrupy doświadczają naprawdę chłodnych okresów w roku.
Szczegółowa mapa [zasięg występowania Chelonoidis carbonaria oraz Chelonoidis denticulata]:
źródło: https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/range-map
____________________________________________________________________________________________________________
MORFOLOGIA
Jak u wszystkich żółwi rodzaju Chelonoidis, tarczka karkowa u żabuti czarnego nie występuje, a tarczka nadogonowa jest szeroka i niepodzielona.
Ubarwienie ciała i skorupy żabuti czarnego może wskazywać na dany jego typ, ale występują również znaczne wariacje kolorystyczne w obrębie tego samego typu.
Z większym prawdopodobieństwem da się rozróżnić supergrupę północną od południowej niż poszczególne typy.
Północ vs Południe:
1. Ubarwienie plastronu
Osobniki supegrupy północnej mają przeważnie jasne plastrony z ciemnymi znakami, natomiast południowej mają plastrony ciemne, z plamami jasnymi.
Porównanie plastronów (po lewej żabuti supergrupy północnej, po prawej brazylijski):
źródło: https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/red-footed--cherry-head
2. Kształ skorupy (związany z dymorfizmem płciowym)
U wszystkich dorosłych samców supergrupy północnej występuje charakterystyczne przewężenie skorupy, tzw. "talia" oraz wklęsły plastron. Dorosłe samce supergrupy południowej przeważnie nie mają "talii" ani wgłębionych plastronów.
3. Ostrogi na przednich łapach
Osobniki supergrupy południowej mają na obu przednich łapach po jednej dużej ostrodze (na "łokciach"), która służy do łatwiejszego rwania roślin:
źródło: https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/red-footed--cherry-head
4. Ubarwienie karapaksu
Karapaks osobników supergrupy południowej jest częściej upstrzony jasnymi plamami w marmurkowy wzór, z powodu powstawania jasnych przestrzeni pomiędzy tarczkami w miarę wzrostu żółwia. U żabuti czarnych supergrupy północnej pierścienie przyrostów są na ogół ciemne.
Szczegółowe omówienie różnic morfologicznych:
Supergrupa północna:
--> 1. Grupa gujańska - to najpopularniejszy typ żabuti czarnego wśród hodowców, najłatwiej dostępny w handlu.
Przeważnie osiąga około 30-35 cm. Samce są większe od samic (inaczej niż u większości gatunków żółwi).
Skorupa dorosłych samic ma wydłużony kształt, przyrównywany do bochenka chleba. U dorosłych samców występuje charakterystyczne przewężenie skorupy, nadające jej kształt klepsydry (tzw. "talia"). Młode mają kulisty kształt skorupy.
Karapaks jest gładki, w kolorze od ciemnobrązowego do czarnego, z dobrze widocznymi pierścieniami przyrostów.
Każda z tarczek w swoim centrum ma barwę od jasnożółtej do czerwonej. W miarę wzrostu żółwia, wokół kolorowych centrów tarczek tworzą się coraz ciemniejsze przyrosty.
Ciemna głowa i kończyny są pokryte tarczkami w kolorach od jasnopomarańczowego do czerwonego.
Plastron jest podwinięty z przodu i z tyłu dla ochrony ciała. Plastrony samców są mocno wklęsłe.
Plastron jest jasnożółty, czasem z ciemniejszymi, symetrycznymi plamami.
Tarczki szyjne plastronu są małe, wąskie i nie wystają poza karapaks. Tarczki piersiowe łączy bardzo wąski szew, a brzuszne są bardzo szerokie. Tarczki odbytowe zwykle dochodzą blisko do brzeżnych, tworząc wąski otwór na tylne nogi i ogon (ale jednak szerszy u samców). Przez to kończyny tylne mają o wiele węższe pole manewru niż u innych gatunków żółwi.
Głowa ma wydłużone trójkątny kształt. Górna szczęka jest lekko zakrzywiona. Na końcu szczęki dolnej znajduje się rogowy "ząb", który jest ukryty gdy dziób jest zamknięty. Na przednich łapach znajduje się po pięć pazurów, a na tylnych po cztery. Nie ma kolca na ogonie. Samce mają ogony dużo dłuższe niż samice.
--> 2. Grupa panamska - żabuti czarny podobny do gujańskiego, ale zwykle mniejszy. Karapaks jest raczej szary lub ciemnobrązowy. Plastron jasny z ciemnymi plamami w środku, przypominającymi wykrzyknik, lub pozbawiony w ogóle plam. Niektóre osobniki panamskiego żabuti czarnego opisywano jako "wyblakłe". Ubarwienie głowy i nóg od jasnożółtego do pomarańczowego,.
--> 3. Grupa kolumbijska - żabuti czarny podobny do gujańskiego, ale zwykle mniejszy. Ubarwienie głowy i nóg często różniące się od siebie, kolory od jasnożółtego do pomarańczowego, rzadko czerwonego.
Supergrupa południowa:
--> 4. Grupa paragwajska - znacznie większy niż typowy żabuti czarny (powyżej 40 cm; największy znany 50 cm). Samice są przeważnie większe od samców.
Karapaks zwykle bardziej brązowy, "brudny", niż u północnych. Plastrony przeważnie ciemne, wręcz jednolicie czarne.
Skorupa samców nie ma kształtu klepsydry, jak u północnych.
Występuje duże zróżnicowanie ubarwienia kończyn i głowy, od żółtego do jasnoczerwonego. Podobne do żółtej odmiany brazylijskiej, ale mają mniej kolorową skorupę i skórę.
Paragwajskie żabuti czarne mają pojedynczą dużą ostrogę na obu przednich łapach.
--> 5. Grupa brazylijska - jest mniejszy niż typowy żabuti czarny. Typowe rozmiary dla samców: 23 cm, dla samic: 25 cm. Jednak zdarzają się "olbrzymy" powyżej 35 cm. Samice są przeważnie większe od samców.
Skorupa owalna, kształt jajka a nie bochenka.
Dorosłe samce nie przejawiają "talii", i często nie mają wklęśniętego plastronu. Niektóre z nich mają kloszowo wygięte tylne tarczki brzeżne.
Duże samice brazylijskie często rozwijają coś na kształt "górki" na ostatniej tarczce kręgowej, co nadaje skorupie pewne zaostrzenie.
Zdają się osiągać dojrzałość wcześniej i przy mniejszych rozmiarach niż gujańskie - przy 15 cm i w wieku około 4-6 lat, w porównaniu do 20 cm i wieku 6-8 lat.
Samice przeważnie nie znoszą jaj przed osiągnięciem 24 cm długości.
Brazylijskie żabuti czarne mają pojedynczą dużą ostrogę na obu przednich łapach.
Karapaks ma kolor od prawie czarnego do jasnobrązowego, często występują na nim jasne obwódki między tarczkami. Plastron jest przeważnie ciemny.
Ubarwienie głowy i nóg jest jednolitego koloru, żółte albo czerwone (tzw. odmiana "cherry-head").
- Osobniki odmiany "cherry-head" mają przeważnie bardzo ciemne szyje ze znakami w kolorze żywo czerwonym lub pomarańczowym. Znacznie częściej mają też nakrapiane skorupy. Zdają się również charakteryzować lekko bulwiastym kształtem nosa. Pojedyncza łuska na nosie jest przeważnie koloru czerwonego (w ang. źródłach określenie: "znak renifera Rudolfa"):
- Osobniki odmiany żółtej są co prawda rozmiarami i kształtem podobne do "cherry-head", ale ubarwieniem przypominają raczej typ gujański (wyłączając ubarwienie plastronu, ten mają przeważnie ciemny, nie jasnożółty). Często nie mają tak wielu kolorowych łusek jak grupy północne.
Południowe typy żyją na terenach o klimacie z bardziej zróżnicowanymi porami roku, doświadczają więc większych zmian temperatur. Zwykle są bardziej aktywne w niższych temperaturach niż inne żabuti czarne, tak długo jak dzień jest słoneczny, ale mogą chować się podczas zachmurzenia. Lepiej znoszą krańcowe temperatury i wilgotności, ale młode powinny być trzymane w cieple i wilgotności tak jak północne żabuti czarne.
Południowe typy są bardziej terytorialne i agresywne. Dorosłe samce należy zawsze trzymać osobno bądź na terenie dostatecznie dużym, by każdy z żółwi miał własne terytorium oraz szansę unikania spotkań.
ŹRÓDŁA
http://www.tortoiseforum.org/thread-41582.html
http://www.tortoiseforum.org/thread-6511.html#axzz1mhMvoWah
https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/range-map
https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/red-footed--cherry-head
https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/red-footed--natural-history
http://www.fundacionbiodiversa.org/pdf/Mario/Vargas_2010_Chelonoidis.pdf
http://www.chelidae.com/pdf/vinke2001.pdf
http://www.tortoise.org/archives/carbdent.html
[Więcej zdjęć niebawem]
Składam serdeczne podziękowania Markowi Adkinsowi za zgodę na czerpanie informacji oraz zdjęć z artykułów i postów jego autorstwa poświęconych żółwiom żabuti.
Many thanks to Mark Adkins for the permission to use the information and pictures from his articles and posts dedicated to Chelonoidis species.
ןคภ ๒z:
Kawał dobrej roboty! :)
semiramida:
CECHY RÓŻNICUJĄCE ŻABUTI CZARNEGO (Chelonoidis carbonaria) OD ŻABUTI LEŚNEGO (Chelonoidis denticulata, synonimy: "brazylijski żółw olbrzymi" oraz "Yellow-footed tortoise") .
Żabuti leśne zamieszkują wilgotne lasy deszczowe w północno-środkowej Ameryce Południowej. Zasięg ich występowania ograniczony jest do dorzecza Amazonki (płd. Kolumbia, Wenezuela, Trynidad, Gujana, Surinam, Fr. Gujana, Peru, Brazylia).
Z racji jednolitego obszaru występowania, żabuti leśny nie ma podgatunków ani lokalnych odmian.
Żabuti leśne najczęściej zamieszkują lasy deszczowe, ale występują także na wilgotnych sawannach oraz na innych obszarach obfitujących w wodę.
W niektórych miejscach występowania muszą uciekać na wyżej położone obszary gdy nadchodzą sezonowe powodzie podczas pory deszczowej.
Oba gatunki żółwi żabuti w niektórych regionach dzielą tereny występowania, przy czym żabuti leśny zamieszkuje bardziej gęste, zacienione i wilgotne lasy niż żabuti czarny, który preferuje otwarte przestrzenie sawann i co najwyżej leśne obrzeża. Nawet jeśli tereny występowania obu gatunków zazębiają się, nie są one spotykane w tych samych miejscach.
Uważa się, że żabuti czarny łatwiej przystosowuje się do warunków, gdyż jest znajdowany w bardziej różnorodnych środowiskach niż żabuti leśny.
Żabuti czarny jest bardziej tolerancyjny na wahania temperatur niż żabuti leśny.
Różnice w hodowli obu gatunków wynikają z różnic warunków środowisk, w jakich żyją. Żabuti leśne są mniej popularne wśród hodowców, m.in. ze względu na większe rozmiary. Żabuti leśne lubią przytłumione światło, stałą temperaturę ok. 29-32 stopnie i wysoką, nie mniejszą niż 95% wilgotność. Są bardziej nieśmiałe niż żabuti czarne. Oba gatunki jednak tak samo nie lubią wygrzewania w pełnym świetle. Lubią ciepły deszcz, który wzmaga ich apetyt oraz zachowania godowe. Oba są bardzo dobrymi pływakami.
Żabuti leśny rośnie do większych rozmiarów niż żabuti czarny. Jest to jeden z największych żółwi lądowych. Rośnie od 35 do ponad 50 cm (największy znany osobnik, samica, miała 73 cm).
Karapaks żabuti leśnego jest przeważnie brązowy, z tarczkami o jasnych środkach w tonacji żółto-brązowej.
Małe żabuti leśne przeważnie mają widoczne pierścienie przyrostów na tarczkach, ale u dorosłych ta cecha już nie występuje.
Plastron jest ciemny, a jego tarczki mają jaśniejsze centra.
Ciemna głowa i kończyny z łuskami w kolorze od żółtego do żółto-pomarańczowego.
Już same rozmiary i ubarwienie pokazują, iż oba gatunki żółwia żabuti znacznie różnią się od siebie. Jednak w pewien sposób wyglądają podobnie, tak że ludzie często je mylą. Warto dodać, że początkowo przez pewien czas były jednym gatunkiem (Testudo tabulata).
Nie ma jednej cechy odróżniającej gatunki. Różnicę tworzy zespół cech, i tylko na ich podstawie można te żółwie poprawnie zidentyfikować.
Oto lista różnic. Nie wszystkie z wymienionych cech będą obecne u każdego osobnika:
1. Ząbkowanie krawędzi karapaksu:
Żabuti leśne mają ząbkowane brzegi tarczek brzeżnych z tyłu (i czasem z przodu) karapaksu.
Tylna (i przednia) krawędź skorupy żabuti czarnych jest natomiast gładko zakończona. Co prawda młode żabuti czarne często miewają takie ząbkowanie, jednak szybko z tego wyrastają. Z drugiej strony, u starszych osobników żabuti leśnych w miarę upływu lat opisywane ząbki się wygładzają.
2. Kolor i kształt nosa:
Żabuti leśne mają zaostrzony nos z czarnymi łuskami na jego czubku. Żabuti czarne - zaokrąglony nos zwieńczony jedną, kolorową łuską.
3. Łuski przedczołowe:
Żabuti leśne mają dwie wydłużone, równoległe łuski ułożone wzdłuż pionowej linii, biegnącej od nosa między oczy.
Żabuti czarne mają pojedynczą łuskę na wierzchołku nosa, a kolejne małe łuski oddzielone są linią łącząca poziomo oboje oczu.
Po lewej Ch. carbonaria, po prawej Ch. denticulata:
źródło: http://www.tortoiseforum.org/thread-14270.html
4. Ubarwienie skorupy:
Żabuti leśne mają skorupę w kolorze oliwkowego brązu, mniej kontrastową wobec jaśniejszych plam.
U żabuti czarnego skorupa jest ciemna, często czarna, tworząca duży kontrast z jaśniejszymi na niej wzorami.
5. Przyrosty na tarczkach karapaksu:
Żabuti leśne (za wyjątkiem młodych osobników) mają słabo widoczne pierścienie przyrostów.
U żabuti czarnych jest odwrotnie, wyraźne pierścienie przyrostów są ich cechą charakterystyczną (za wyjątkiem wiekowych osobników).
6. Tarczki szyjne plastronu:
Żabuti leśne mają długie szyjne tarczki plastronu wystające poza karapaks.
U żabuti czarnych tarczki szyjne są krótkie i nie wystają poza linię skorupy.
7. Tylne otwarcie między karapaksem a plastronem:
W porównaniu do żabuti leśnych, żabuti czarne mają szerokie otwarcie między karapaksem a plastronem na nogi i ogon.
8. Kończyny:
Żabuti leśne mają duże łuski na kończynach, przeważnie w kolorze żółtym.
Te same łuski u żabuti czarnych są małe i zwykle o zabarwieniu czerwonym.
9. Różnice długości szwów między tarczkami plastronu:
Na plastronie żabuti leśnych szew między tarczkami ramiennymi jest dłuższy niż szew między tarczkami udowymi.
U żabuti czarnych odwrotnie, szew udowy jest dłuższy niż ramienny.
10. Wielkość tarczek pachwinowych plastronu:
U żabuti leśnych tarczki pachwinowe plastronu są niepozorne, u żabuti czarnych natomiast rzucają się w oczy.
11. Kształt ciała:
Samiec żabuti leśnego jest owalny, a samica okrągła.
Samiec żabuti czarnego ma kształt klepsydry, a owalna jest samica.
12. Średnia wielkość:
Samiec żabuti leśnego ma średnio 40 cm (największy znany 50 cm), a samica 56 cm (największa znana 73 cm).
Samiec żabuti czarnego ma średnio 35 cm (największy znany 50 cm), a samica 30 cm.
Od lewej samce Ch. carbonaria oraz Ch. denticulata:
źródło: http://www.tortoiseforum.org/thread-14270.html
Od lewej samce Ch. carbonaria oraz Ch. denticulata:
źródło: http://www.tortoiseforum.org/thread-14270.html
Od lewej samice Ch. carbonaria oraz Ch. denticulata:
źródło: http://www.tortoiseforum.org/thread-14270.html
Od lewej samice Ch. carbonaria oraz Ch. denticulata:
źródło: http://www.tortoiseforum.org/thread-14270.html
ŹRÓDŁA
http://www.tortoiseforum.org/thread-41582.html
http://www.tortoiseforum.org/thread-6511.html#axzz1mhMvoWah
https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/range-map
https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/red-footed--cherry-head
https://sites.google.com/site/tortoiselibrary/species-information/chelonoidis/red-footed--natural-history
http://www.fundacionbiodiversa.org/pdf/Mario/Vargas_2010_Chelonoidis.pdf
http://www.chelidae.com/pdf/vinke2001.pdf
http://www.tortoise.org/archives/carbdent.html
[Więcej zdjęć niebawem]
Składam serdeczne podziękowania Mattowi Morrisowi za zgodę na czerpanie informacji oraz zdjęć z postów jego autorstwa poświęconych żółwiom żabuti.
Many thanks to Matt Morris for the permission to use the information and pictures from his posts dedicated to Chelonoidis species.
Lulka:
Świetna robota :o
Gratuluję Sereminado!
ankan:
Systematyka i różnice podgatunków czy odmian imponujące..:)
Dotychczas znałam tylko ż. czarnego z odmianą cherry head i leśnego, więc sporo się dowiedziałam nowego..:)
Nawigacja
[#] Następna strona
Idź do wersji pełnej